سلنیوم و سیستم ایمنی بدن...
اكسیدان قوی است بنابراین از واكنش های شیمیایی مضر كه در سلولهای بدن اتفاق
می افتد، جلوگیری می كند. سلولهای حمایت شده بهتر قادرند در مقابل بیماریهایی
نظیر بیماری قلبی، سرطان و اختلالات وابسته به سن از خود مقاومت نشان دهند.
بیشتر ما سلنیوم كافی از رژیم غذایی دریافت نمی كنیم. وقتی كه سطح سلنیوم بدن
پایین باشد بیشتر در معرض خطر بیماریهای مختلف هستیم زیرا سیستم ایمنی بدن
تنبل میشود و مواد سمی در خون ساخته میشود.
تحقیقات نشان داده است كه مصرف سلنیوم به همراه ویتامین «ای» سلامت عمومی
بدن را تقویت می كند و در درمان یا پیشگیری بسیاری از بیماریها مؤثر است.
موارد استفاده
سلنیوم در درمان بیماری "كشان" (Keshan) مؤثر است. این بیماری یك اختلال
قلبی جدی است كه در زنان و بچه های چینی در محل هایی كه زمین های
كشاورزی فاقد مواد معدنی است، دیده میشود. علاوه بر این سلنیوم در درمان
بیماریهای شایع دیگر مؤثر و مفید است. این بیماریها شامل موارد زیر است:
سرطان. سلنیوم خطر سرطان پستان، رودة بزرگ، كبد، پوست و ریه را كاهش
می دهد. سلنیوم از طریق كمك به ایجاد سلامتی و مبارزه از طریق سلولهای سفید
خون، از رشد سلولهای سرطانی جلوگیری می كند.
بیماری قلبی. تحقیقات نشان می دهد كه سلنیوم از طریق كاهش سطح كلسترول بد
بدن LDL از سكته قلبی جلوگیری می كند. سلنیوم همچنین شریان ها را از رسوب
خطرناك چربی كه مسئله مهمی بعد از یك حملة قلبی است، حفظ می كند.
سیستم ایمنی ضعیف شده. سلنیوم در ساختن سلولهای سفید به بدن كمك می كند و
از این طریق سیستم ایمنی را علیه بیماری و عفونت ، فعال و بیدار نگه می دارد.
سلنیوم در موارد زیر مفید و مؤثر است:
تقویت تولید مثل، از طریق افزایش باروری مرد و همچنین رشد جنین.
به عملكرد طبیعی كبد، تیرویید و پانكراس كمك می كند.
از پیری زودرس، تشكیل آب مروارید و در حد امكان از سندرم مرگ ناگهانی
شیرخوار جلوگیری می كند.
لوپوس، روماتیسم مفصلی و سیروز الكلی كبد را درمان می كند.
درمان بیشتر اختلالات پوستی نظیر: فقدان خاصیت ارتجاعی پوست، آكنه، اگزما
و پسوریازیس.
منابع غذایی
محتواي سلنيوم غذاها، به ميزان سلنيوم موجود در خاک يا آبي بستگي دارد که گياه
يا حيوان از آن تغذيه مي کند. ولي به دليل اتصال آن به پروتئين، در تمام غذاهاي
حيواني وجود دارد. منابع عمده ي آن شامل غذاهاي دريايي ، قلوه، جگر، گوشت و
ماکيان هستند.
نام ماده غذايي |
مقدار ماده غذايي |
ميزان سلنيوم (ميکروگرم) |
ماهي تن کنسرو شده |
50 گرم |
43/0 |
ميگو (پخته شده) |
85 گرم |
33/7 |
جگر سياه گاو (پخته شده) |
85 گرم (3تکه) |
30/7 |
تخممرغ آب پز سفت شده |
1 عدد |
15/4 |
نان گندم کامل |
1 برش |
10/0 |
نان سفيد |
1 برش |
8/0 |
محتواي سلنيوم در غلات متفاوت بوده و به محل رويش آن ها وابسته است.
محتواي سلنيوم و فعاليت گلوتاتيون پراکسيداز در شير مادر ، بهطور مستقيم تحت
تاثير تغذيه مادر با سلنيوم و شکل سلنيوم مصرف شده است.
غني کردن شيرخشک با سلنات، سبب بهبود وضعيت سلنيوم در شيرخواران نارس
ميشود.
بیشتر سلنیوم مورد نیاز شما از رژیم غذایی تأمین میشود. مخمر آبجو و سبوس
گندم. كبد، كره، ماهی و ماهی صدف، سیر، غلات، تخم آفتابگردان و آجیل منابع
خوبی از سلنیوم هستند. همچنین سلنیوم در یونجه، ریشة باباآدم، دانه رازیانه،
جینسنگ، برگ تمشك و بومادران یافت میشود.
وقتی غذاها به صورت فرآورده غذایی درآیند سلنیوم آنها از بین می رود. شما باید
سعی كنید انواع مختلفی از غذاها را به صورت اولیه طبیعی و نه فرآورده ای
بخورید. این بدان معنی است كه از غذاهای كنسرو شده، فریز شده و آماده پرهیز
كنید.
اشكال دیگر
پزشك به شما توصیه می كند كه آیا نیاز به اضافه كردن سلنیوم به رژیم غذایی
دارید یا خیر. شما می توانید سلنیوم را به صورت مكمل های مواد معدنی- ویتامین
ها استفاده كنید كه یك فرمول مغذی ضد اكسیدان است و یا اینكه مكمل ها را به
طور جداگانه مصرف كنید. سلنیوم همچنین در مخمرهای غذایی نیز در دسترس
است
نحوه مصرف
مقدار مجاز براي دريافت سلنيوم در يک مرد معمولي 70 کيلوگرمي، 350
ميکروگرم در روز است.
WHO اعلام کرده که حداکثر ميزان مجاز براي دريافت سلنيوم، 400 ميکروگرم
در روز ميباشد.
برای اثر بهتر،سلنیوم را با ویتامین «ای» مصرف كنید. از پزشك بخواهید كه مقدار
مناسب را برای شما تجویز كند 1 میلی گرم سلنیوم روزانه همراه با 200 واحد از
ویتامین «ای» مصرف شود.
به همراه سلنیوم، از ویتامین «سی» استفاده نكنید زیرا باعث كاهش اثر سلنیوم و
سمیت بیشتر میشود.
موارد احتیاط
سلنیوم معمولاً باعث مسمومیت نمی شود. با اینحال مصرف مقدار زیاد آن (بیش از
1000 میكروگرم از آن در یك روز) به مدت زیاد باعث خستگی، ورم مفاصل،
ریزش مو، افتادن ناخن، تنفس مشكل، بوی بدن، اختلالات گوارشی یا تحریك
پذیری می شود. تحقیقات همچنین نشان می دهد كه مصرف زیاد سلنیوم در بچه ها
با اختلالات رفتاری همراه است.
تداخل های احتمالی
ویتامین «ای» به عنوان یك ضد اكسیدان اثر سلنیوم را افزایش می دهد. وقتی این
دو ماده با هم مصرف می شوند سلولها به بهترین وجه پشتیبانی می شوند
وقتی ویتامین «سی» به همراه سلنیوم مصرف می شود بدن زمان بیشتری برای
جذب و استفاده از سلنیوم نیاز دارد. برای جلوگیری از این پیشامد، ویتامین ها و
مكمل های معدنی را در 2 زمان متفاوت از روز مصرف كنید. به خاطر داشته
باشید كه مكمل ها زمانی كه همرا با غذا مصرف شوند بهترین جذب را دارند. در
صورتی كه شیمی درمانی میشوید به مقدار بیشتری سلنیوم نیاز دارید.