اطلاعات عمـــــومي

نگاهي کوتاه به شهرستان ساري

ساري، مركز استان مازندران است كه مهم ترين منطقه‌ي استان به شمار آمده و يكي از جذاب‌ترين و زيباترين مناطق شمالي كشور ايران محسوب مي‌شود. بناي اوليه اين منطقه را به طوس نوذر نسبت مي‌دهند كه در قرن اول هجري به دست فرخان بن دابويه از ملوك گاوباره تجديد بنا شده است. شهرستان ساري از طبيعتي گيرا، جذاب و بسيار ارزشمند برخوردار بوده و همواره مورد نظر حكام محلي قرار داشته است. به همين لحاظ عمارت‌ها و كاخ‌هاي قديمي در كنارطبيعت جذاب اين منطقه مهم ترين بناهاي ديدني اين منطقه را تشكيل مي‌دهند. اساس اقتصاد اين منطقه را كشاورزي، دام‌داري و صنايع دستي تشكيل مي‌دهند. ازمهم ترين صنايع دستي ساري مي توان حصيربافي، قالي‌بافي، گليم‌بافي، ابريشم‌بافي، پارچه بافي، ظروف سفالي، ظروف چوبي، مجسمه‌هاي‌چوبي، زيلو و جاجيم بافي رانام برد. سواحل زيباي درياي مازندران، آبشارداراب كلا، پارك جنگلي ميرزا كوچك خان، پارك‌جنگلي شهيدزارع، پناه‌گاه حيات وحش دست تاز،رودخانه‌هاي متعدد،غارهيلدو ومجموعه تالابي سراندون و بالندون مهم ترين مناطق طبيعي و ديدني اين منطقه راتشكيل مي‌دهند. آب انبار ميرزا مهدي، آب انبار نو، امام زاده عباس، امام زاده يحيي، امام زاده هاي قاسم، ‌گنبد سرت، فخرالدين،امام زاده عيسي بن كاظم و بقعه شاطرگنبد ، برج رسكت، برج سلطان زين العابدين و مجموعه كاخ هاي فرح آباد نيز از جمله مهم‌ترين مكان‌هاي تاريخي و ديدني اين منطقه به شمار مي‌آيند.
مکان هاي ديدني و تاريخي
آبشار داراب كلا : روستاي آبكا ساري
پارك جنگلي ميرزا كوچك خان : ساري
پارك جنگلي شهيد زارع : مجاور پناه گاه حيات وحش
پناه گاه حيات وحش دست تاز : ساري
غارهيلدو: روستاي شوراب ساري
مجموعه تالابي سراندون و بالندون : 25 كيلومتري ساري به طرف بابلسر
آب انبار ميرزا مهدي : ساري
آب انبار نو : محله نوانبار ساري
امام زاده عباس : ساري
امام زاده يحيي : ساري
امام زاده هاي قاسم، ‌گنبد سرت، فخرالدين : ساري
امام زاده عيسي بن كاظم و بقعه شاطرگنبد : ساري
برج رسكت : بخش دو دانگه ساري
برج سلطان زين العابدين : ساري
مجموعه صفوي فرح آباد : 28 كيلومتري شمال ساري
صنايع و معادن
در شهرستان ساري صنايع رونق زيادي دارند. ازعمده ترين صنايع شهرستان ساري مي توان: صنايع غذايي، صنايع چاپ و انتشار، صنايع اشياء كائوچويي، صنايع تهيه اشياء‌ فلزي، صنايع نساجي، صنايع چوب، صنايع چرم سازي، صنايع شيميايي، صنايع غير فلزي معدني، پنبه، روغن‌نباتي، آرد، شير پاستوريزه و مشتقات آن را نام برد.از معادن اين منطقه اطلاعات مستندي در دست ما نيست.
کشاورزي و دام داري
كشاورزي و دام‌داري اساس اقتصاد مردمان منطقه ساري را تشكيل مي‌دهند. ساري به علت خاك حاصل خيز و آب كافي از كشاورزي خوبي برخوردار است. آب كشاورزي از رودخانه ها، چشمه ها دره ها و چاه‌هاي ژرف تأمين مي‌شوند. محصولات عمده كشاورزي اين شهرستان گندم، جو، ‌برنج، پنبه، توتون، ذرت، تره بار، مركبات و دانه هاي روغني است. به علت مجاورت با دريا محصولات دريايي اين شهرستان نيز قابل توجه بوده و ماهي‌گيري در اين شهرستان نيز از‌رونق‌بالايي برخوردار است. برنج، ‌پنبه، ‌گندم، روغن نباتي، توتون، مركبات، ‌تره بار، توليدات پلاستيكي، مصنوعات چوبي و ماهي صادرات شهرستان ساري را تشکيل مي دهند.
مشخصات جغرافيايي
ساري درجلگه پهناوري قرار دارد كه از سوي شمال در 38 كيلومتري درياي مازندران و از سوي جنوب در 25 كيلومتري كوه هاي البرز واقع است. مركز شهرستان ساري، در270 كيلومتري شمال خاوري تهران و در مسير راه اصلي تهران – گرگان واقع شده است. ساري از نظر جغرافيايي در 53 درجه و 5 دقيقه ي درازاي خاوري و 36 درجه و 34 دقيقه‌ي پهناي شمالي و 40 متري از سطح دريا قرار دارد و از شمال به درياي مازندران، از جنوب به كوه هاي البرز، از خاور به شهرستان نكا و بهشهر و از باختر به شهرستان هاي جويبار و قائم شهر و سوادكوه محدود مي‌شود. رود تجن از خاورساري گذشته و با ادامه جهت به سوي شمال در نزديكي فرح آباد به درياي مازندران مي پيوندد. از آن جا که ساري مركز استان بوده و راه آهن سراسري تهران – بندرتركمن از جنوب آن مي گذرد، گسترش فراواني يافته است.ساري از شمال خاوري به استان خراسان، از باختر به سوادكوه، جويبار و قائم‌شهر ‌و از جنوب به سمنان محدود مي‌شود. بر اساس سرشماري سال 1375جمعيت ساري بيش از 806و423 نفر بوده كه از اين رقم بيش از 882و 195 نفر جمعيت مركز شهرستان هستند.
مسيرهاي دسترسي به اين منطقه عبارتند از:
- ساري – گرگان به درازاي 132 كيلومتر
- آزادراه ساري – قائم شهر به درازاي 16 كيلومتر به سوي باختر و از قائم شهر دو راه اصلي، يكي به سوي جنوب جاده فيروزكوه و ديگري به باختر و جنوب باختري ساري – آمل و از آن جا جاده هراز تا تهران
- آزاد راه ساري – درياي مازندران به درازاي 28 كيلومتر
- مسير ساري – چهاردانگه به سوي جنوب خاوري به درازاي 70كيلومتر
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
بناي ساري، مركز استان مازندران را به طوس نوذر نسبت مي دهند كه در قرن اول هجري به دست فرخان بن دابويه از ملوك گاوباره تجديد بنا شده است. ساري بعد از «اسپهبدان» نيز تقريبا تا به امروز مركز مازندران بوده و فرمانروايان طاهري، زيدي و آل باوند تا سال 635 هجري در آن جا حكومت كرده اند. مسجد بزرگ ساري اولين بنايي بود كه مسلمين توسط ابوالخصيب، نخستين حاكم عباسي طبرستان، ‌در سنه 140 هـ . ق احداث كرده و سپس در همان جا مسجد جامع شهر را نيز بنا نمودند. بناي اين مسجد در زمان هارون الرشيد و به وسيله يحيي بن يحيي شروع و توسط مازياربن قارن تمام شد. اين شهر در سال 298 هجري توسط اقوامي كه از درياي مازندران و سواحل آن هجوم آورده بودند به آتش كشيده شد و در اوايل قرن چهارم نيز در اثر سيل صدمات بسيار ديد و خراب شد. ساري درزمان سلطان محمود خوارزم شاه و نيز بعد از آن، در حمله مغول آسيب بسيار ديد و در زمان مستوفي، شهر تقريبا ويرانه بود. حسام الدوله اردشير، در«دولت آباد» يا «اترابن» قصري ساخت كه احتمالا تپه هاي سنگر در دهكده هاي«ليمون» و«دولت آباد»، آثار خرابه هاي آن قصر باشند. در دوره صفويه – در زمان شاه عباس اول بناهاي مهمي در ساري بنا کردند. هنگامي كه زنديه، طبرستان را فتح كردند، مركز طبرستان، از ساري به «بارفروش»( بابل كنوني) منتقل شد. در دوره آقامحمد خان قاجار (1200-1211 هـ . ق) مركز مازندران مجددا از بار فروش به ساري منتقل گرديد. به همين جهت به آبادي و عمران آن كمك شد. زلزله سال 120هـ . ق عده زيادي از سكنه آن را به ديار عدم فرستاد و شهر بيش از پيش رو به ويراني نهاد. در دوران اخير با عبور راه آهن از كنار شهر و احداث خيابان ها و ساختمان هاي دولتي بار ديگر ساري رو به آباداني نهاد و امروزه يكي از شهرهاي زيباي استان مازندران و شمال كشور است.